İyiliği sonsuz,
ikramı bol Allah’ın adıyla...
1).Elif-Lâm-Râ! Bunlar apaçık olan kitabın
1).Elif-Lâm-Râ! Bunlar apaçık olan kitabın
2).Aklınızı
kullanasınız /doğru bağlantılar
3).Vahyettiğimiz
bu ayet kümeleriyle en
4).Bir gün
Yusuf babasına şöyle demişti: “Babacığım! Ben rüyamda on bir gezegeni,
5).(Babası)
Dedi ki: “Yavrucuğum, sakın rüyanı kardeşlerine anlatma! Sonra sana
6).İşte,
rüyanda gördüğün gibi, Rabbin seni seçecek ve olayların tevilini
/bağlantılarını kurmayı sana öğretecektir. Daha önce
ataların İbrahim’e ve
İshak’a olan nimetini tamamladığı gibi sana ve Yakup ailesine olan nimetini de
tamamlayacaktır. Senin
7).Yusuf’ta
ve kardeşlerinde, isteyen herkes
8).Bir gün
kardeşleri (birbirlerine) şöyle dediler: “Babamızın Yusuf’a ve kardeşine
9).Yusuf’u
ya öldürün ya da götürüp uzak bir yere bırakın ki babanızın bütün ilgisi
10).İçlerinden
sözü dinlenen biri de şöyle dedi: “Yusuf’u öldürmeyin! Onu o kuyunun
dışarıdan
gözükmeyen bir yerine bırakın ki kafilelerden biri onu bulup alsın. Bir şey
yapacaksanız böyle yapın.”
11).(Sonra
babalarına gidip) Dediler ki: “Baba! Yusuf hakkında bize niye güvenmiyorsun?
Oysa biz kesinlikle onun iyiliğini isteyen kimseleriz.
12).Yarın onu bizimle gönder de bol bol yesin, içsin ve oynasın. Biz onu kesinlikle koruruz.”
12).Yarın onu bizimle gönder de bol bol yesin, içsin ve oynasın. Biz onu kesinlikle koruruz.”
13).(Yakup)
Dedi ki: “Onu götürmeniz beni
14).Dediler ki:
“Biz birbirimize kenetlenmiş kişilerken onu kurt yerse o zaman büsbütün
kaybetmiş kimseler oluruz.”15).Yusuf’u götürüp kuyunun dışarıdan gözükmeyen bir yerine bırakmayı
kararlaştırdıklarında
biz de ona şunu vahyettik: “Yaptıkları bu işi, hiç beklemedikleri bir anda,
onlara kesinlikle bildireceksin.”
16).Akşam
üzeri ağlaya ağlaya babalarına geldiler.
17).“Baba!” dediler. “Biz, yarış yapmaya gitmiş, Yusuf’u da eşyalarımızın yanında bırakmıştık. (Bir de ne görelim) onu kurt yemiş! Gerçi biz ne kadar doğru sözlü olsak da sen bize inanacak değilsin.”
17).“Baba!” dediler. “Biz, yarış yapmaya gitmiş, Yusuf’u da eşyalarımızın yanında bırakmıştık. (Bir de ne görelim) onu kurt yemiş! Gerçi biz ne kadar doğru sözlü olsak da sen bize inanacak değilsin.”
18).(Delil
olarak da) Yusuf’un gömleğini ona ait olmayan bir kana bulayıp
getirdiler.
Yakup dedi ki: “Hayır! İşin doğrusu nefisleriniz sizi bir işe sürüklemiş. Artık
bana düşen, güzel bir sabırdır! Anlattıklarınız karşısında yardımına
sığınılacak olan yalnız Allah’tır.”
19).Bir
kafile geldi,
sucularını (kuyuya) gönderdiler. O da kovasını kuyuya sarkıttı.
“Müjde müjde! Bu bir erkek çocuk!” dedi. Ticarî mal olsun diye onu
(insanlardan) sakladılar; ama Allah onların ne yaptıklarını iyi biliyordu.
20).Yusuf’u
ucuz bir fiyata, birkaç dirheme
21).Onu
satın alan Mısırlı, karısına şöyle dedi: “Onu iyi bir konumda tut, belki bize
faydası olur ya da onu evlat ediniriz.” Böylece Yusuf’un o topraklarda
yerleşmesini sağladık. Bunu, olayların tevilini /bağlantılarını kurmayı ona
öğretelim diye de yaptık. Allah işinin üstesinden gelir; ama insanların çoğu
bunu bilmez.
22).Yusuf
ergin hale gelince ona hikmet
23).Kaldığı
evin hanımı, Yusuf’la birlikte
olmak istedi. Kapıları sıkıca kapadı ve “Haydi
gel, seninim!” dedi. Yusuf: “Allah’a sığınırım! O benim Rabbimdir. Beni güzel
bir konuma getirdi. Şu bir gerçek ki yanlışlara dalanlar umduklarına
kavuşamazlar.” dedi.
24).Kadın onu
gerçekten arzulamıştı. Yusuf
da onu arzulamıştı. Eğer Rabbinin burhanını /kesin
delilini görmeseydi (onunla birlikte olacaktı). Böyle olması, bu kötülüğü ve
çirkin davranışı ondan uzaklaştırmamız içindi. Çünkü o, samimiyeti onaylanmış
kullarımızdandı.
25).(Yusuf
önde kadın peşinde) İkisi de kapıya doğru koştular. Kadın, Yusuf’un
gömleğini
arkadan çekip yırttı. Kapının yanında kadının beyiyle karşılaştılar. Kadın dedi
ki: “Ailene kötülük etmek isteyen kişinin cezası hapse atılmaktan veya acıklı
bir azaptan başka ne olabilir!”
26).Yusuf dedi
ki: “Benimle birlikte olmayı o istedi.” Kadının ailesinden bir bilirkişi (bu
olay hakkında) şöyle görüş bildirdi: “Eğer Yusuf’un gömleği önden yırtılmışsa
kadın doğru söylemiş, o (Yusuf) ise yalancılardandır.
27).Ama eğer
gömleği arkadan yırtılmışsa
28).(Beyi)
Yusuf’un gömleğinin arkadan
yırtıldığını görünce dedi ki: “Bu, siz kadınların
bir oyunudur. Sizin oyununuz gerçekten büyüktür.
29).Yusuf, sen
bu konuyu kapat! Hanım, sen
30).Şehirdeki
bazı kadınlar şöyle dedi: “Vezirin karısı hizmetindeki genç ile birlikte
olmak
istiyormuş! Onun aşkı yüreğini kaplamış. Biz onu gerçekten açık bir sapkınlık
içinde görüyoruz.”
31).Kadın
onların dedikodularını duyunca kendilerine haber gönderdi. Onlar için
32).Kadın dedi
ki: “Kendisi yüzünden beni kınadığınız kişi işte bu! Ben onunla birlikte
olmak
istedim; ama o kendini korudu. Yine de ondan istediğimi yapmazsa kesinlikle
hapse atılacak ve küçük düşenlerden biri olacak.”
33).Yusuf
dedi ki: “Rabbim! Hapis, benim için bunların beni çağırdıkları şeyden daha
34).Bunun
üzerine Rabbi duasını kabul etti
35).Bütün
delilleri gördükten sonra yine de
36).Yusuf’la
beraber iki genç daha hapse girmişti. Onlardan biri “Ben (rüyamda)
kendimi içki
(yapmak için bir şeyler) sıkarken görüyorum”, diğeri de “Ben de kendimi başımın
üstünde kuşların yiyip durduğu bir ekmek taşırken görüyorum” dedi. “(Lütfen)
Bize bunun yorumunu söyleyiver. Seni güzel davranan kimselerden biri olarak
görüyoruz.”
37).Yusuf
dedi ki: “Size verilecek yemek yanınıza gelmeden önce rüyalarınızın
bana öğrettiği şeylerdendir. Ben Allah’a inanıp
güvenmeyen ve ahireti yok sayan bir
38).Ben
atalarım İbrahim, İshak ve Yakub’un dini yaşama biçimine uydum. Bizim hiçbir
şeyi Allah’a ortak koşmaya hakkımız yoktur. Bu, Allah’ın bize ve bütün
insanlara olan lütfudur; ama insanların çoğu şükretmiyor /görevlerini yerine
getirmiyorlar.
39).Ey
hapishane arkadaşlarım! Birbirinden farklı Rabler mi iyidir yoksa her şeyi emri
40).Allah
ile aranıza koyup kulluk ettikleriniz, sadece sizin ve atalarınızın
taktığı
isimlerden ibarettir. Yoksa Allah, onların (ilah oldukları) hakkında hiçbir
delil indirmemiştir. Hüküm, yalnızca Allah’a aittir. O, sadece kendisine kulluk
etmenizi emretmiştir. Dosdoğru din işte budur. Ancak insanların çoğu bunu
bilmez.
41).Ey
hapishane arkadaşlarım! Biriniz efendisine içki sunacak, diğeriniz ise
asılacak, kuşlar da başından (parçalar) yiyecek. Hakkında görüşümü istediğiniz
rüya ile ilgili yorum yapıldı.”
42).Yusuf
onlardan, kurtulacağını düşündüğü kişiye: “Efendinin yanında
43).Bir gün
kral dedi ki: “Ben rüyamda yedi zayıf ineğin yediği yedi besili inek ve bir de
yedi yeşil başak ile başka kuru başaklar görüyorum. Ey ileri gelenler! Rüya
tabir edebiliyorsanız benim rüyam hakkında bana bir görüş bildirin.”
44).Dediler
ki: “(Bunlar) Karmakarışık
45).Yusuf’un iki
hapishane arkadaşından, kurtulmuş olanı, uzunca bir süreden sonra
Yusuf’u
hatırladı ve dedi ki: “Ben size bu rüyanın yorumunu söyleyebilirim; bunun için
beni (hapishaneye) gönderin.”
46).(Hapishaneye
geldi ve dedi ki:) “Yusuf! Ey özü sözü doğru kişi! Yedi zayıf ineğin yediği
yedi besili inek ve bir de yedi yeşil başak ile başka kuru başakların görüldüğü
bir rüya hakkında bize bir görüş bildir de o insanlara dönebileyim; belki onlar
(senin değerini) bilirler.”
47).Yusuf dedi ki: “Peşpeşe yedi yıl ekip
47).Yusuf dedi ki: “Peşpeşe yedi yıl ekip
48).Sonra bunun
ardından, sakladığınız az
49).Sonra bunun
da ardından, insanların bol yağmura kavuşturulduğu, (ürünleri) sıkıp
(hayvanları) sağacakları bir yıl gelecek.”
50).Kral dedi ki: “Onu bana getirin!” Elçi,
50).Kral dedi ki: “Onu bana getirin!” Elçi,
51).(Kral o
kadınlara) dedi ki: “Yusuf’la
birlikte olmak istediğinizde ne olmuştu?”
Kadınlar: “Allah’a sığınırız! Biz onun hakkında kötü bir şey bilmiyoruz.”
dediler. Vezirin karısı da şöyle dedi: “İşte şimdi
bütün gerçek ortaya çıktı.
Onunla birlikte olmayı ben istedim. O ise gerçekten doğru söyleyenlerdendir.”
52).(Yusuf
elçiye şunları da demişti:) “Amacım, yokluğunda kendisine hainlik etmediğimi ve
hainlerin oyununu Allah’ın
53).Ben kendi
nefsimi de aklamıyorum; çünkü -Rabbimin ikram ettiği /uyarıda bulunduğu zaman
hariç- nefis sürekli kötülüğü emreder durur. Rabbim çok bağışlayan ve ikramı
bol olandır.”
54).Kral dedi ki: “Yusuf’u bana getirin; onu has adamım yapayım.” Onunla konuşunca
54).Kral dedi ki: “Yusuf’u bana getirin; onu has adamım yapayım.” Onunla konuşunca
55).Yusuf da
şöyle dedi: “Beni bu
56).Böylece
Yusuf’un o topraklarda iyi bir konuma gelmesini sağladık. İstediği her
yeri
mesken edinebiliyordu. Biz ikramımızı, gerek gördüğümüz kişiye yaparız. Güzel
davrananların ödülünü zayi etmeyiz.
57).İnanıp
güvenen ve yanlış yapmaktan
sakınanlar için Ahiretteki ödül elbette daha
iyidir.
58).(Bir
gün) Yusuf’un kardeşleri geldi ve
59).Yusuf
(kardeşlerinin) yüklerini
Görmüyor musunuz, ben ölçüyü tam
tutuyorum ve misafirperverlerin en iyisiyim!
60).Onu bana
getirmezseniz (bilin ki) bende size verilecek bir ölçek (erzak) bile olmaz,
yanıma da yaklaşmayın!”
61).Dediler ki: “Onu getirmek için babasını ikna etmeye çalışacağız. Biz bunu kesinlikle yapacağız.”
62).Yusuf, emrindeki gençlere dedi ki: “Onların sermayelerini yüklerinin içine
61).Dediler ki: “Onu getirmek için babasını ikna etmeye çalışacağız. Biz bunu kesinlikle yapacağız.”
62).Yusuf, emrindeki gençlere dedi ki: “Onların sermayelerini yüklerinin içine
63).Babalarının
yanına dönünce dediler ki: “Baba! (Kardeşimizi götürmedikçe) Bize erzak
yasaklandı. Bu yüzden kardeşimizi
64).Yakup dedi
ki: “Daha önce onun kardeşi hakkında size ne kadar güvendiysem
65).Eşyalarını
açınca sermayelerinin
sermayemiz, bize iade edilmiş! (Kardeşimizi bizimle
gönderirsen) Ailemize yiyecek alırız, kardeşimizi koruruz, bir deve yükü erzak
da fazla alırız. Bu erzak bize azdır.”
66).Yakup dedi
ki: “Hepinizin başına bir şey gelmesi durumu hariç, onu bana mutlaka
getireceğinize dair Allah’ın adıyla sağlam bir söz vermediğiniz sürece onu
sizinle asla göndermem." Ona sağlam söz verdiklerinde
67).Bir de şöyle
dedi: “Oğullarım! (Şehre) Hepiniz tek bir kapıdan girmeyin, ayrı ayrı
kapılardan girin. Gerçi ben size Allah’tan
gelecek hiçbir şeye engel olamam.
Hüküm sadece Allah'a aittir. Ben, yalnızca O’na güvenip dayandım. Birine
güvenip dayanacak olanlar da yalnızca O’na güvenip dayansınlar.”
68).Onlar
babalarının istediği yerlerden şehre girdiklerinde bu (şekilde girmeleri),
Allah’tan gelecek hiçbir şeyi onlardan engelleyecek değildi; ancak Yakub,
içindeki bir arzuyu dile getirmiş oldu. O, kendisine
öğrettiğimiz şeylerden
ötürü (Allah’tan geleni engelleyemeyeceği konusunda) bilgi sahibiydi; ama
insanların çoğu bunu bilmez.
69).Yusuf’un
huzuruna çıktıklarında, Yusuf kardeşini bağrına bastı. (Ona gizlice) “Ben
70).Yusuf,
onların yüklerini hazırlattığında su tasını kardeşinin yükünün içine koydu.
Daha sonra bir tellâl yüksek sesle: “Ey kervancılar! Siz, hırsızsınız hırsız!”
diye bağırdı.
71).Bunlar,
onlara dönerek: “Neyinizi
kaybetmiş durumdasınız?” diye sordular.
72).Dediler ki:
“Kralın su kabını kaybetmiş
73).“Vallahi,
siz de iyi biliyorsunuz ki biz
74).Görevliler
dedi ki: “Peki, ya yalan
söyleyen kimselerseniz (sizde) bunun
cezası nedir?”
75).Dediler ki:
Onun cezası, çalınan mal kimin yükünde bulunursa o kişinin kendisi/ ona el
konulması onun cezasıdır. Biz bu yanlışı yapanları böyle cezalandırırız.”
76).Bunun üzerine Yusuf, kardeşinin çuvalından önce diğerlerinin çuvallarında
76).Bunun üzerine Yusuf, kardeşinin çuvalından önce diğerlerinin çuvallarında
Yusuf’a böyle bir çözüm yolu gösterdik. Aksi takdirde kralın kanununa göre
Yusuf
kardeşini alıkoyamazdı. Ancak Allah başka bir durum ortaya çıkarırsa
başka. Biz istediğimiz kişinin derecesini kat kat yükseltiriz. Her bilgi
sahibinin üstünde bir bilen vardır.
77).(Yusuf’un
kardeşleri) Dediler ki: “Bu
kardeşi de
çalmıştı!” Yusuf bunu içine attı, gerçeği onlara açıklamadı. (İçinden) şöyle
dedi: “Sizler kötü bir konumdasınız. Allah sizin bu yakıştırmanızın
(iftiranızın) iç yüzünü iyi bilir.”
78).Dediler ki:
“Ey vezir! Onun kocamış ihtiyar bir babası var. Bu yüzden onun
79).Yusuf dedi
ki: “Malımızı yanında bulduğumuz kişiden başkasını alıkoymaktan Allah’a
sığınırız! Çünkü biz o zaman kesinlikle haksızlık yapmış oluruz.”
80).Ondan umutlarını kesince fısıldaşarak bir kenara çekildiler. Büyükleri dedi ki: “Babanızın sizden Allah adına kesin söz
80).Ondan umutlarını kesince fısıldaşarak bir kenara çekildiler. Büyükleri dedi ki: “Babanızın sizden Allah adına kesin söz
aldığını ve daha önce Yusuf hakkında
işlediğiniz kusuru bilmiyor musunuz! Bu yüzden ben, babam bana izin verinceye
ya da Allah benimle ilgili bir hüküm verinceye dek buradan asla ayrılmayacağım.
O, hüküm verenlerin en iyisidir.
81).Siz
babanızın yanına dönün de şöyle deyin: Baba! Oğlun hırsızlık yaptı. Biz
82).İçinde
bulunduğumuz şehre ve birlikte
83).(Babalarına
dönüp bunları
anlattıklarında Yakup) Dedi ki: “Hayır…
Nefisleriniz sizi bir işe
sürüklemiş. Artık bana düşen, güzel bir sabırdır! Ümit ederim ki Allah onların
hepsini birden bana getirir. Çünkü o, daima bilen ve bütün
84).Onlardan
yüz çevirdi ve “Vah Yusuf’um
85).Dediler ki:
“Vallahi, Yusuf diye diye
86).Yakup
dedi ki: “Ben içime
sığdıramadığım derdimi ve üzüntümü yalnız Allah’a arz
ediyorum. (Çünkü) Allah tarafından (bana bildirilmesiyle), sizin
bilmediklerinizi biliyorum.
87).Oğullarım!
Gidin; Yusuf ve kardeşiyle ilgili dikkatlice bilgi toplayın.
Allah’ın iyilik ve
ikramından da ümidinizi kesmeyin. Çünkü Allah’ın iyilik ve ikramından sadece
kâfirler topluluğu ümidini keser."
88).Onlar
gidip de Yusuf’un huzuruna çıkınca şöyle dediler: “Ey vezir! Bizi ve
ailemizi
maddi sıkıntı sardı. (Bu defa) Az bir sermaye ile geldik. Fakat sen bize yine
de erzakımızı tam ver, bir de bize sadaka ver. Allah sadaka verenleri mutlaka
ödüllendirir.”
89).Yusuf dedi
ki: “Siz cahilce davrandığınız
90).Onlar
dediler ki: “Sen… Sen gerçekten Yusuf musun?” “Ben Yusuf’um, bu da
benim
kardeşim! Allah bize hakikaten iyilikte bulundu. Şu bir gerçek ki kim
yanlışlardan korunur ve sabırlı olursa /duruşunu bozmazsa (bilsin ki) şüphesiz
Allah, güzel davrananların ödülünü zayi etmez.” dedi.
91).Dediler
ki: “Vallahi Allah seni gerçekten
92).Yusuf dedi
ki: “Bugün size hiçbir kınama yok. Allah sizi bağışlasın! O, merhametlilerin en
merhametlisidir.
93).Benim şu gömleğimi götürün de
93).Benim şu gömleğimi götürün de
94).Kervan
(Mısır’dan) ayrılınca babaları (Yakup) dedi ki: “Ben gerçekten Yusuf’un
95).(Yanındakiler)
Dediler ki: “Vallahi sen kesinlikle o eski yanlışına saplanıp kalmışsın.”
96).Müjdeci gelince gömleği Yakub'un yüzüne koydu, o da tekrar görmeye başladı
96).Müjdeci gelince gömleği Yakub'un yüzüne koydu, o da tekrar görmeye başladı
ve dedi ki:
“Ben size; Allah tarafından (bana bildirilmesiyle) sizin bilmediklerinizi
bilirim, demedim mi!”
97).(Oğulları:)
“Baba!” dediler. “(Allah’tan)
98).Dedi ki:
“Yakında Rabbimden sizin için bağışlanma dileyeceğim. Çünkü o, çokça bağışlayan
ve ikramı bol olandır.”
99).(Hep birlikte) Yusuf’un yanına vardıklarında, Yusuf, anasını-babasını
99).(Hep birlikte) Yusuf’un yanına vardıklarında, Yusuf, anasını-babasını
100).Anasını-babasını
kendi tahtına çıkardı. Hepsi birlikte Yusuf'un önünde saygıyla
eğildiler. Yusuf
dedi ki: “Babacığım! İşte bu, vaktiyle gördüğüm rüyamın sonucudur. Rabbim onu
gerçeğe dönüştürdü. Rabbim bana gerçekten ihsanda bulundu; çünkü hem beni
hapisten çıkardı hem de Şeytan benimle kardeşlerimin arasını bozduktan sonra
sizi çölden buraya getirdi. Benim Rabbim yapmak istediği işi gerçekten çok ince
bir şekilde ayarlayandır.
101).Rabbim!
Gerçekten sen bana (Mısır’da)
/bağlantılarını kurmayı öğrettin. Ey gökleri ve yeri bölünme kanunuyla yaratan!
Sen benim, dünyada da ahirette de velim /en yakınımsın. Ruhumu, sana tam teslim
olmuş (Müslüman) biri olarak al ve beni iyi kimselerin arasına kat!”
102).(Ey
Muhammed!) İşte bu (kıssa), gayb
haberlerindendir; onu sana vahyediyoruz. Yoksa
onlar (Yusuf’a) oyun kurarlarken işbirliği ettiklerinde sen onların yanlarında
değildin.
103).Sen ne
kadar istesen de insanların çoğu inanacak değildir.
104).Onlardan yaptığın iş için bir ücret de istemiyorsun. Kur’an, herkes için bir
104).Onlardan yaptığın iş için bir ücret de istemiyorsun. Kur’an, herkes için bir
105).Göklerde
ve yerde nice ayetler
106).Onların
çoğu ancak müşrik olarak Allah’a inanır.
107).Allah’ın azabından kuşatıcı bir felaketin kendilerine gelmesine veya o
107).Allah’ın azabından kuşatıcı bir felaketin kendilerine gelmesine veya o
saatin /mezardan
kalkış saatinin onlara, farkına varmadıkları bir sırada ansızın gelmesine karşı
bir güvenceleri mi var?
108).De ki:
“Bu benim yolumdur; basiretle /gerçekleri gören biri olarak Allah’a
çağırıyorum; ben de bana uyanlar da (böyle yaparız). Allah her türlü
eksiklikten uzaktır. Ben müşriklerden değilim.”
109).Biz
senden önce kentlerin ahalisinden
sadece kendilerine vahyettiğimiz erkekleri
elçi gönderdik. Yeryüzünde dolaşmadılar mı ki kendilerinden öncekilerin sonunun
ne olduğuna baksınlar! Ahiret yurdu yanlışlardan sakınanlar için elbette daha
iyidir. Hiç aklınızı kullanmaz mısınız?
110).Ne
zaman ki elçilerimiz (toplumlarından) umutlarını kesti ve yalancı
sayıldıklarını anladılar; o zaman onlara yardımımız geldi de tercih
ettiklerimiz kurtarıldı. (Ama) Baskınımız suçlular topluluğundan geri
çevrilmez.
111).Şurası
kesin ki onların kıssalarında aklıselim sahibi olanlar için ibretler vardır.
Kur’an, uydurulmuş bir söz değildir. Aksine, kendinden öncekileri tasdik eden,
her şeyi ayrıntılı olarak açıklayan, inanıp güvenen bir topluluk için rehber ve
ikram olan bir kitaptır.